20.10.2006

ممنوعيت استفاده از اينترنت پر سرعت در ايران

خبر ممنوعيت استفاده از اينترنت با سرعت بالا، بسيارى از كاربران آن در ايران را متعجب كرد. اين ممنوعيت توسط "سازمان تنظيم مقررات و ارتباطات راديويى" به ارائه دهندگان خدمات اينترنتى ابلاغ شده است. گفته می‌شود كه اين اقدام بطور موقتى صورت گرفته، اما هنوز كسى نمی‌داند كه به چه علت و تاكى اين ممنوعيت ادامه خواهد داشت. حتى نمايندگان مجلس نيز از اين موضوع اظهار بى‌اطلاعى كرده‌اند. اما بسيارى معتقدند چنين محدوديتهايى به گسترش فناورى اطلاعات كه ايران در ابتداى راه آن لنگ می‌زند، صدمه‌اى جدى خواهد زد.

برخى مسئولان نه فقط می‌گويند كه بى‌اطلاعند، بلكه حتى مخالف اين ممنوعيت هستند.  از جمله مخالفان رمضان على صادق‌زاده رئيس كميته مخابرات مجلس شوراي اسلامى است كه ضمن انتقاد از اين اقدام وزارت ارتباطات و فناورى اطلاعات گفته است كه طى روزهاي آتى به مسئله رسيدگى می‌شود.

ممنوعيت استفاده از اينترنت با سرعت بيش از ۱۲۸ كيلو بايت، كاربران را با دشوارى و اتلاف وقت بسيار براى دسترسى به فيلم، موسيقى و برنامه هاى تلويزيونى روبرو می‌كند. اما مشكل به همينجا ختم نمی‌شود. به عقيده كارشناسان چنين اقدامى می‌تواند در زمينه‌هاي گوناگون به ضرر كشور تمام شود و منجر به پست‌رفتى قابل توجه در اشاعه فناورى اطلاعات در امور اقتصادى، اجتماعى و علمى گردد. مهندس نويد خسروى يكى از كارشناسان انفورماتيك در ايران معتقد است اگرچه تعداد كاربران اينترنت با سرعت بالا زياد نيست و به نظر می‌آيد اين ممنوعيت شامل مراكز آموزشى و اقتصادى نمی‌شود، اما:

" مسلما تاثیر خیلی زیادی می‌گذارد، چون خطوط ارتباطی ۱۲۸ كيلو بايت و پایین‌تر از آن تقریبا خیلی تفاوت خاصی با روشهای اتصال قدیمی "دايل آپ" ندارد. نکته این است که بسیاری از افراد و اشخاص حقیقی در حال حاضر از منزل‌شان یا از محل‌هایی که شخصی هست اقدام به استفاده از این خطوط می‌کنند. بسیاری از دانشجویان، بسیاری از محققین و بسیاری از محصل‌ها حتا کتابها را از طریق اینترنت دانلود می‌کنند. بسیاری از اپلیکیشن‌ها و برنامه‌های مفید از روی اینترنت دانلود می‌شود و مورد استفاده قرار می‌گیرد. و یکی از مهمترین بخش‌ها این است که در حال حاضر بسیاری از شرکتها اعم از دولتی یا خصوصی به این سمت دارند می‌روند که اپلیکشین‌ها و کاربردهای نرم‌افزاری‌شان را مبتنی بر اینترنت می‌کنند و لازمه‌اش این است که کاربرانی که می‌خواهند با این کار بکنند، حداقل از یک مينيمم سرعت خوبی برخوردار باشند تا بتوانند از طریق وب از منزل یا هرجای دیگری به اینترنت وصل بشوند. این قضیه حتا روی مفاهیمی مثل کار از راه دور تاثیر دارد. در دنیای الکترونیکی و کسانی که در این فضا کار می‌کنند، خیلی‌هاشان ممکن است از منزل کارهایی که مربوط به اداره‌شان می‌شود یا جاهای دیگر را نجام بدهند. این قضیه  حتا روی دولت الکترونیکی هم می‌تواند تاثیر بگذارد. البته بايد ديد كه تاكى اين ممنوعيت ادامه پيدا ميكند. "

طبق برنامه پنج ساله چهارم توسعه می‌بايست يك ميليون و پانصد هزار پورت اينترنت پرسرعت در كل كشور توسط شركتهاى خصوصى و دولتى ايجاد شود. برنامه‌اى كه چشم‌انداز گسترش استفاده از فناورى اطلاعاتى در سطوح مختلف بانكى، تجارى، ادارى و دولت اينترنتى را در مقابل خود قرار داده بود. اما به نظر می‌رسد هنوز موانع زيادى تا رسيدن به چنين هدفى وجود دارد.

سيدمحمدرضا ركن‌الدينى مدير آموزش و قائم مقام مركز فن آورى اطلاعات دانشگاه شريف در گفتگو با ايسنا گفته است كه ايران در زمينه فناورى اطلاعات حتى از كشورهايى مانند اوگاندا، عراق و تركمنستان هم عقب‌تر است. او ضمن توجه دادن به اهميت دولت الكترونيكى بى‌برنامگى و سوءمديريت را از موانع تحقق چنين طرحى دانسته.

مهندس خسروى می‌گويد ايران تازه در حال پيشرفت در تكنولوژى اطلاعاتى يعنى مهمترين راه ارتباطات در دنياى مدرن بود. ممنوعيت استفاده از اينترنت باسرعت بالا به مفهوم ميليونها ساعت اتلاف وقت است:

"و همه توقع خلاف این را داشتند. یعنی همه تصور می‌کردند که اینترنت پرسرعت و حتا با سرعت بالای ۱۲۸ كيلو بايت به‌سرعت رشد بکند، وارد منازل بشود و باعث این بشود که ما بتوانیم حتا کارهایی که با خارج از کشور می‌توانیم انجام بدهیم، مفاهیمی مثل ريموت كنترل‌ و کار از راه دور را گسترش بدهد و ويديوكنفرانس‌هاى جاهای مختلف را گسترده بکند. البته چون قرار است که مشمول جاهای اقتصادی، بنگاههای اقتصادی و اشخاص حقوقی نشود، اگر واقعا اینطور باشد، تا حدی تاثیر این قضیه کاهش پیدا می‌کند، ولی در کل خیلی از مدیران و خیلی از افراد از منازلشان ممکن است بخواهند با سازمان‌شان کار بکنند و بسیاری از کاربردها را استفاده بکنند، دانشجوها هستند، محصل‌ها هستند. اگر قضیه آموزش از راه دور که پروژه‌های متعددی در این زمینه در حال فعال‌شدن هست و بعضی‌هاشان حتا فعال هم شده‌اند، در نظر بگیریم، مسلما اثر می‌گذارد."

در ميان روزنامه نگاران و وبلاگ نويسان ايران اين گمان وجود دارد كه ممنوعيت استفاده از اينترنت با سرعت بالا ادامه همان سياست ايجاد محدوديت براى رسانه‌هاست. پرستو دوكوهكى متعقد است:

” یک علتش می‌تواند در واقع ضعف زیرساخت‌های اینترنت در ایران باشد که این البته نگاه خوشبینانه است. من خودم کمی بدبین‌ترم از اینهمه فشارهایی که روی رسانه‌های چاپی آوردند و روزنامه‌ها را توقیف کرده‌اند و جدیدا همه که دیش‌های ماهواره‌ای را دارند جمع می‌کنند، فکر می‌کنم که نوبت به اینترنت رسیده و علاوه بر فیلترینگ، تصمیم‌شان این است که یکجور دیگری بتوانند محدودیت بگذارند و کنترل کنند اینترنت را. این می‌تواند منجر بشود به اینکه حوادث و اتفاقهایی که بین مردم جریان دارد کمتر منعکس بشود در رسانه‌ای مثل اینترنت که در واقع آزادترین رسانه است."

در اعتراض به ممنوعيت استفاده از اينترنت با سرعت بالا هنوز كار زيادى انجام نشده. پرستو دوكوهكى می‌گويد:

"یکpetition  هست که برای کاربرهای اینترنت نوشته‌اند. فکر می‌کنم،‌ دیشب که من چک کردم، ۱۵۰۰تا امضا جمع شده بود خطاب به وزیر ارتباطات كه هم علت را خواسته بود که چرا این کار را کردید و درخواست کرده که این محدودیت را بردارند. بجزاين من چيز دیگری ندیدم و نشنیدم. متاسفانه ما در حال حاضر رسانه نداریم، رسانه مستقل و آزاد که بتواند فعالیت بکند. شما هیچ صدای اعتراضی از هیچ جا نمی‌توانید بشنوید. یعنی به‌غیر از واقعا وب‌سایتها و وبلاگ‌ها که آنهم تازه، من فکر می‌کنم، اینروزها خیلی کمرنگ و بی‌انگیزه شده‌اند به‌غیر از اینها، هیچ چیز دیگری نيست. یعنی هیچ راه دیگری برای شنیدن اعتراضات نیست. نمی‌دانم شاید هم بوده و آدم خبردار نمی‌شود. "

مريم انصارى

http://www2.dw-world.de/persian/iran/1.200909.1.html
© 2006 Deutsche Welle