05.05.2006

مواضع آلمان و خطر حمله نظامى / گفتگويى با ميشائيل لودرز

ديدار خانم آنگلا مركل، صدراعظم آلمان، با جرج دبليو بوش، رئيس جمهور آمريكا و گفتگوها در مورد مناقشه اتمى ايران مورد توجه ويژه بسيارى از رسانه‌هاى گروهى آلمان قرار گرفته است. آيا مى‌توان به نقش آلمان در يافتن راه حل جديد در اين اختلافات اميدى بست؟ درباره نتايج اين مذاكرات و احتمال حمله نظامى آمريكا به ايران، دكتر ميشائيل لودرز، كارشناس و تحليلگر آلمانى مسائل سياسى خاورميانه، در گفتگويى با راديوى دويچه شركت كرده است:

 آقاى لودرز، خانم مركل گفتگوهاى خود را در آمريكا به پايان رساند. شما نتايج اين سفر را در ارتباط با مناقشه اتمى ايران چگونه ارزيابى مى‌كنيد؟

در واقع دولت مركل بار ديگر موضع‌گيرى خود را مورد تأكيد قرار داد و آن اينكه مصمم است با آمريكا در اين باره مشتركا عمل كند. او بر اين عقيده است كه ايران با روش‌هاى سياسى و صلح آميز مورد فشار قرار گيرد و مجبور به متوقف كردن برنامه‌هاى هسته اى اش گردد. در اين سفر مشخص شد كه موضع گيرى آلمان و آمريكا در مجموع مشابه است.

پيش نويس قطعنامه تهيه شده از سوى آمريكا، بريتانيا و فرانسه بوده، آيا در اينجا مى‌توان گفت كه موضع‌گيرى آلمان به گونه‌اى ديگر است؟

آلمان عضو گروه سه گانه اتحاديه اروپا بوده كه در سه سال گذشته مذاكرات را با رهبران ايران به انجام رساند و تلاش كرد، راه حلى براى مناقشه اتمى با ايران بيابد. از ديد نمايندگان دولت‌هاى سه گانه اروپايى و ايالات متحده آمريكا، ايران مى‌بايد غنى سازى اورانيوم را متوقف كند. راه حل ميانى غنى سازى در روسيه بود كه گفتگوهاى ايران و روسيه هم به نتيجه نرسيد. من فكر مى‌كنم، دولت‌هاى ايران و آمريكا در شرايط فعلى آمادگى و تمايلى به نزديكى مواضع‌شان به يكديگر را ندارند. اين مسئله از سوى هر دو طرف نشان داده مى‌شود. بطور عمده نيروهاى قدرتمندى وجود دارند كه در پس پرده عمل مى‌كنند و همين يافتن راه حل ميانى را بسيار دشوار مى‌كند. من فكر مى‌كنم كه دولت ايران روى اين قضيه حساب مى‌كند كه آمريكايى‌ها اينقدر هم احمق نيستند كه در شرايط فعلى به ايران حمله كنند. دولت ايران بر اين عقيده است كه چين و روسيه را در كنار خود خواهد داشت. علاوه بر اين به نظر من، دولت ايران سياست غرب را هميشه بطور كامل درك نمى‌كند. زيرا عزم آمريكايى‌ها را در اقدام عليه ايران و در صورت لزوم حتى استفاده از نيروهاى نظامى عليه اين كشور نبايد دستكم گرفت. روسيه و چين حتى با وجود روابط اقتصادى محكم با ايران، در نهايت نمى‌خواهند ايران به يك قدرت اتمى تبديل شود. اگر رئيس جمهور ايران آقاي احمدى نژاد، خردمندانه عمل نكند، به احتمال زياد ايران با انزواى بين‌المللى روبرو خواهد شد.

شما از روسيه و چين سخن گفتيد. به نظر شما نقش اين دو كشور در قطعنامه پيشنهادى عليه ايران چگونه خواهد بود؟

روس‌ها و چينى‌ها موافق اجراى تحريم شديد عليه ايران نيستند. آمريكا مى‌خواهد قطعنامه را در شوراى امنيت سازمان ملل متحد به تصويب رساند. قطعنامه اى كه بسيار سخت است و در نظر دارد  به سرعت تحريم عليه ايران را عملى سازد. درست اين چيزى است كه روس‌ها و چينى‌ها مى‌خواهند مانع از انجام آن شوند. اين قطعنامه با شكست روبرو خواهد شد اما آمريكايى‌ها موضوع را رها نخواهند كرد و فشار عليه ايران را افزايش مى‌دهند. من شخصا بر اين عقيده‌ام كه تحريم ايران نمى‌تواند سياست موفقيت آميزى باشد. جمهورى اسلامى ايران از سال ۱۹۷۹ ، از زمان شروع انقلاب، مورد تحريم قرار داشته و خوب مى‌داند كه چگونه مى‌تواند آن را جبران كند. ايران بسيارى از كالاهايى را كه بطور رسمى امكان وارد كردن آنها را ندارد، از طريق امارات متحده عربى تهيه مى‌كند. من فكر مى‌كنم كه اين شكل تحريم ممكن و موفقيت آميز نخواهد بود. در اينجا اين امكان وجود دارد كه ايران با بالابردن قيمت نفت واكنش نشان دهد.

كوفى عنان دبير كل سازمان ملل متحد خواستار گفتگوى مستقيم ايران با آمريكا شده، آيا اين موضوع به نظر شما عملى است­؟

 من فكر نمى‌كنم كه دولت آمريكا در آينده نزديك مايل به انجام گفتگوهاى مستقم با ايران باشد. فقط مسئله تمايل و يا عدم تمايل ايران مطرح نيست. بلكه در آمريكا نيز سياست مدارانى هستند كه سرسختانه با اين عمل مخالفت مى‌كنند. آنان مى‌خواهند با مسائل قديم مثل اشغال سفارت آمريكا در ايران نيز تصفيه حساب كنند. در مجموع من فكر مى‌كنم كه اين مسئله براى دولت آمريكا بسيار بسيار دشوار است.

آيا شما انتخاب راه حل  نظامى را از جانب آمريكا محتمل مى‌دانيد؟

من اين را ممكن مى‌دانم و فكر مى‌كنم كه در آمريكا نيروهاى قدرتمندى وجود دارند كه به اين ترتيب فكر مى‌كنند. اينكه آيا با تصميم‌گيرى آنان، واقعا حمله نظامى به ايران صورت گيرد، موضوعى است كه بايد چند ماه براى آن منتظر ماند. اما من مى‌توانم امكان اين مسئله را ۵۰ / ۵۰ بخوانم. آمريكا مطمئنا اين را مى‌داند كه ايران عراق زمان صدام حسين نيست كه در مقابل حمله نظامى آمريكا واكنش نشان ندهد. ولى فكر مى‌كنم نيروهايى در آمريكا هستند كه دقيقاً خواهان انجام اين اقدامند. 

نويسنده شيرين جزايرى